18.09.2019.
Balirana slama kao građevinski element najpoznatija je kao odličan termoizolator i potpuno prirodan materijal. Kompanija “EcoCocon“ osnovana je u Litvaniji i 2011. godine razvila je građevinski modularni sistem od prefabrikovanih zidnih panela od slame. Proizvod je 2013. godine sertifikovan u skladu sa svim regulativama Evropske unije, 2016. je sertifikovan od strane PassiveHouse instituta u Darmštatu (Nemačka), kao i Instituta Cradle to Cradle u Ouklendu (Kalifornija, SAD), a 2018. godine dobijen je sertifikat validan u EU o vatrootpornosti REI120, što znači da paneli u požaru mogu da izdrže minimum 120 minuta. Danas “EcoCocon“ ima svoja predstavništva u više od 20 zemalja EU, a od ove godine njihovi paneli su dostupni i u Sjedinjenim Američkim Državama, Kanadi i Srbiji.
U Evropi, Severnoj Americi i Australiji se baliranom slamom objekti grade već dvadesetak godina i postoji više tehnika gradnje. Tek poslednjih oko 5 godina usavršene su tehnike gradnje prefabrikovanim panelima od slame, koji se proizvode prema projektu u fabričkim uslovima i veoma brzo se ugrađuju na gradilištu, a za to imaju sertifikate najrigoroznijih svetskih instituta i klijentima pružaju višedecenijske garancije na kvalitet gradnje i performanse materijala. Po tome je ‘’EcoCocon’’ jedinstven na globalnom tržištu.
U Srbiji je ova graditeljska tehnika u razvoju. Za sada je izgrađen vrlo mali broj objekata. Ipak, svaki od njih dobio je medijsku pažnju u vidu senzacije, a graditelji su kod nas do sada bili entuzijastični pojedinci koji su gradili za svoje potrebe. Razvoju ovakve vrste građenja doprineo je Fakultet tehničkih nauka, Univerziteta u Novom Sadu, koji je u martu 2019. godine objavio prvu knjigu na srpskom jeziku “Građenje baliranom slamom“, autora mast.inž.arh. Gorana Milenkovića i prof. dr Slobodana Krnjetina, koja će se koristiti kao udžbenik na Departmanu za arhitekturu i urbanizam, Departmanu za građevinarstvo i geodeziju i Departmanu za inženjerstvo zaštite životne sredine ovog fakulteta.
“EcoCocon“ paneli imaju sertifikovan koeficijent toplotne provodljivosti λ=0.056 W/mK sa izvanrednom ukupnom vrednošću koeficijenta prolaska toplote U=0,121 W/m²K i specifičnim toplotnim otporom R=8.3 m²K/W (R=1/U), uključujući i 60mm debljinu sloja ‘Steico’ ploča od drvenih vlakana na spoljašnjem zidu. Količina toplote i usporeni fazni pomak (vreme potrebno da se letnja vrućina iz spoljašnjosti manifestuje u unutrašnjost objekta) pružaju visoku udobnost tokom leta. Poređenja radi, fazni pomak ovog panela od slame i drveta je 40 minuta/cm, dok je kod izolacija od stiropora 13 minuta/cm, a kod mineralne vune 15 minuta/cm, čime su nadmašeni konvencionalni materijali u održavanju stabilne i prijatne unutrašnje temperature.
Sadašnja srpska regulativa obavezuje investitore da novi objekti moraju zadovoljiti C energetski razred sa godišnjom potrošnjom energije od 80-100 kWh/m², a stariji objekti, kojih ima najviše, imaju energetski razred E ili F i godišnje troše oko 200 kWh/m². Objekti izgrađeni ‘’EcoCocon’’ zidnim panelima godišnje troše manje od 15 kWh/m² energije za zagrevanje i hlađenje, što ih svrstava u energetski razred A+. Ako se zna da da građevniski objekti učestvuju u ukupnoj globalnoj potrošnji energije sa 40%, što je više i od transporta i od industrije, ovaj način gradnje sasvim sigurno će u bliskoj budućnosti doživeti ekspanziju.
Broj objekata izgrađenih ‘’EcoCocon’’ panelima konstantno raste, a u protekle 3-4 godine je izgrađeno više od 20.000 m² uglavnom stambenih objekata, ali i škola, sportskih hala, predškolskih ustanova, poslovnog prostora. U procesu proizvodnje ovog materijala troši se vrlo malo energije, oko 14 MJ/m³, dok se za proizvodnju mineralne vune troši 1077 MJ/m³, što uveliko doprinosi energetskoj efikasnosti i potpuno je u skladu sa globalnim trendom i imperativima smanjenja emisije CO2, kao i održivim razvojem. Građenje presovanom slamom je adekvatan odgovor na to.
